Fast-fashion και υπερκατανάλωση: Η Ευρώπη σε sustainable αδιέξοδο
Οι Ευρωπαίοι αγοράζουν και πετούν όλο και περισσότερα ρούχα, παπούτσια και υφάσματα από ποτέ, στον «βωμό» του fast-fashion, γεγονός που εντείνει τα περιβαλλοντικά και κλιματικά προβλήματα και την υπερκατανάλωση, σύμφωνα με νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (EEA).
Αυξημένα επίπεδα αγορών ρούχων στην ΕΕ
Το 2022, ο μέσος πολίτης της ΕΕ αγόρασε 19 κιλά υφασμάτων, περισσότερα από τα 17 κιλά που καταναλώνονταν το 2019. Από αυτά, τα 8 κιλά αφορούν ρούχα, τα 7 κιλά οικιακά υφάσματα και τα 4 κιλά παπούτσια ανά άτομο ετησίως. Η έκθεση του ΕΟΠ με τίτλο «Circularity of the EU Textiles Value Chain in Numbers» εξετάζει τα πιο πρόσφατα δεδομένα για την κατανάλωση και την κυκλικότητα των υφασμάτων.
Όπως αναφέρεται στο σχετικό κείμενο, η αυξημένη ζήτηση για υφάσματα επιβαρύνει το περιβάλλον λόγω της χρήσης πρώτων υλών, της κατανάλωσης νερού, των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της ρύπανσης από μικροπλαστικά.
Η ΕΕ υιοθετεί στρατηγικές που στοχεύουν στον περιορισμό αυτών των επιπτώσεων μέσω πιο βιώσιμων και κυκλικών μεθόδων παραγωγής. Ωστόσο, απαιτείται συνολική αλλαγή στον κλάδο ώστε να παραχθούν προϊόντα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, που θα μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν και να ανακυκλωθούν πιο εύκολα.
Το fast-fashion, οι online αγορές και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Η εξάπλωση των online αγορών, η επιρροή των social media και η χρήση φθηνών συνθετικών υφασμάτων έχουν ενισχύσει το fast-fashion, το οποίο ακολουθεί τις νέες τάσεις, με πιο προσιτές και χαμηλές τιμές. Παρόλο που τεχνολογίες όπως το 3D printing μπορούν να μειώσουν τη σπατάλη και να βελτιώσουν την παραγωγική αποδοτικότητα, υπάρχει ο κίνδυνος να ενθαρρύνουν την υπερκατανάλωση λόγω περαιτέρω μείωσης του κόστους.
Η σπατάλη υφασμάτων είναι από τους βασικούς παράγοντες περιβαλλοντικής επιβάρυνσης στην ΕΕ. Μεταξύ 12 κατηγοριών οικιακής κατανάλωσης, τα υφάσματα καταλαμβάνουν την πέμπτη θέση όσον αφορά τον αντίκτυπο στο περιβάλλον και το κλίμα, συμβάλλοντας σημαντικά στην εξάντληση πρώτων υλών, τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και τη χρήση γης και νερού. Άλλες επιπτώσεις περιλαμβάνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση, τη χημική ρύπανση και τη διαρροή μικροπλαστικών κατά την παραγωγή και το πλύσιμο των υφασμάτων.
Το 2022, τα κράτη-μέλη της ΕΕ παρήγαγαν 6,94 εκατομμύρια τόνους αποβλήτων υφασμάτων, που αντιστοιχούν σε 16 κιλά ανά άτομο. Ωστόσο, μόνο ένα μικρό μέρος αυτών συλλέγεται ξεχωριστά. Την ίδια χρονιά, το 85% των οικιακών αποβλήτων υφασμάτων κατέληξε στα σύμμεικτα απορρίμματα, πράγμα που σημαίνει ότι είτε αποτεφρώθηκαν είτε κατέληξαν σε χωματερές αντί να ανακυκλωθούν.
Όπως αναφέρεται στην πηγή, η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη χωριστή συλλογή αποβλήτων υφασμάτων, η οποία θα τεθεί σε ισχύ το 2025, αναμένεται να αυξήσει τα ποσοστά ανακύκλωσης. Αν και το ποσοστό υφασμάτων που καταλήγουν σε χωματερές μειώθηκε από 21% το 2010 σε 12% το 2022, τα ποσοστά αποτέφρωσης αυξήθηκαν από 10% σε 14% την ίδια περίοδο.
Το second-hand εμπόριο αυξάνεται
Οι εξαγωγές μεταχειρισμένων υφασμάτων από την ΕΕ σχεδόν τριπλασιάστηκαν από το 2000, αυξανόμενες από 550.000 τόνους σε 1,4 εκατομμύρια τόνους το 2019, με αντίστοιχα επίπεδα να καταγράφονται και το 2023. Αν και ο στόχος αυτών των εξαγωγών είναι η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση, έρευνες δείχνουν ότι μεγάλο μέρος καταλήγει σε χωματερές ή καίγεται, κυρίως σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας. Το σύνθετο αυτό εμπορικό σύστημα καθιστά δύσκολη την παρακολούθηση του εάν τα υφάσματα όντως ανακυκλώνονται ή απλώς απορρίπτονται, διαβάζουμε.
Fast-fashion και βιωσιμότητα έρχονται σε ρήξη στο eCommerce
Η άνοδος του fast-fashion, η επιρροή των social media και η ευκολία των online αγορών έχουν οδηγήσει σε υπερκατανάλωση ρούχων, αυξάνοντας τα απορρίμματα και τη ρύπανση. Παράλληλα, αναπτύσσεται και διαδίδεται ολοένα και περισσότερο, μια νέα τάση που προωθεί τη βιωσιμότητα και τις ηθικές πρακτικές στο eCommerce.
Οι online αγορές έκαναν τη μόδα πιο προσιτή, αλλά ταυτόχρονα αύξησαν τα απόβλητα και τις περιβαλλοντικές προκλήσεις. Καθώς οι κανονισμοί γίνονται αυστηρότεροι και οι καταναλωτές αναζητούν πιο υπεύθυνες επιλογές, οι επιχειρήσεις καλούνται να επενδύσουν σε φιλικές προς το περιβάλλον λύσεις. Η μεταπώληση, η ενοικίαση και τα προγράμματα ανακύκλωσης γίνονται όλο και πιο δημοφιλή, διαμορφώνοντας ένα νέο μοντέλο αγοράς.
Στο μέλλον, η μόδα και το eCommerce θα πρέπει να ισορροπήσουν ανάμεσα στην ευκολία και τη βιωσιμότητα. Η ποιότητα και η αντοχή των ρούχων θα αποκτήσουν μεγαλύτερη σημασία, αντικαθιστώντας τις τάσεις που διαρκούν λίγο.